มายาคติว่าด้วยสารกำจัดศัตรูพืชที่อ้างว่าปลอดภัย (The Myths of Safe Pesticides)
มายาคติว่าด้วยสารกำจัดศัตรูพืชที่อ้างว่าปลอดภัย
แปลจาก The Myths of Safe Pesticides (2014)
เขียนโดย André Leu แปลโดยเพ็ญนภา หงษ์ทอง สำนักพิมพ์สวนเงินมีมา พิมพ์ครั้งแรก สิงหาคม 2558 จำนวน 224 หน้า ปกอ่อน ISBN: 9786167368641
อุตสาหกรรมการเกษตรกระแสหลักที่อยู่บนฐานของสารเคมี กล่าวอ้างว่าสารสังเคราะห์สูตรผสมต่างๆ ที่วางขายเป็นยาฆ่าแมลง ยาฆ่าวัชพืช และยาฆ่าเชี้อรานั้นมีความปลอดภัยเมื่อใช้ตามวิธีที่ระบุไว้ แต่มีหลักฐานทางวิทยาศาสตร์สนับสนุนข้ออ้างนี้แท้จริงหรือไม่ ในเมื่อมีการค้นพบสารกำจัดศัตรูพืชตกค้างในร้อยละ 77 ของอาหารในสหรัฐอเมริกา ดังนั้นการรู้ความจริงจึงเป็นสิ่งสำคัญ
นักการเกษตรอินทรีย์ อองเดร ลิว (André Leu) ได้บุกบั่นสำรวจข้อมูลในวารสารวิทยาศาสตร์ที่ได้รับความเชื่อถือในวงการ และนำเสนอให้เห็นว่าข้ออ้างของบริษัทผู้ผลิตสารเคมีและของหน่วยงานของรัฐที่มีหน้าที่กำกับดูแลมิได้มีสาระอย่างที่ควร ลิวแปลคำศัพท์ทางเทคนิคเป็นภาษาของสามัญชนเพื่อที่จะสลายมายาคติที่กล่าวย้ำกันมากที่สุด 5 ประการเกี่ยวกับความปลอดภัยของสารกำจัดศัตรูพืชโดยใช้หลักฐานทางวิทยาศาสตร์มาลบล้างและเรียนรู้ความจริงที่อยู่เบื้องหลัง
คำนิยม
“อองเดร ลิว ทำลายห่วงโซ่ข้อมูลที่คลาดเคลื่อนของบรรษัทเกี่ยวกับสารกำจัดศัตรูพืชและกระชากหน้ากากความล้มเหลวของสงครามเคมีต่อต้านศัตรูพืช อย่างที่ลิวบอก เรามีทางเลือกที่ได้ผลดีทางนิเวศวิทยา ทางเศรษฐศาสตร์ และทางสังคม แทนการทำเกษตรเคมี” - ดร.มิเกล อัลเทียรี (Miguel A. Altieri) ศาสตราจารย์ด้านนิเวศวิทยาการเกษตรแห่งมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์ (University of California, Berkeley)
"ต้องอ่าน! ทุกอย่างที่เราไม่เคยรู้เกี่ยวกับสารกำจัดศัตรูพืชจะทำให้เราล้มตึง แต่ไม่ต้องกังวล การอธิบายที่ทรงพลังและรวดเร็วของลิวเกี่ยวกับดาวเคราะห์แห่งสารเคมีของเราใบนี้จะเติมพลังให้เรา ไม่ใช่กวาดล้างเรา ไม่ต้องอึกอักอีกต่อไปแล้วเมื่อต้องอธิบายว่าทำไมการกินอาหารอินทรีย์ถึงคุ้มค่า ลิวจัดหาทุกอย่างมาให้อย่างเยี่ยมยอด เป็นงานเขียนที่ชวนอ่าน สนับสนุนด้วยข้อมูลทางวิทยาศาสตร์หนักแน่น บวกกับความรู้จากประสบการณ์ตรงของผู้เขียน ซึ่งเขาพิสูจน์ให้เห็นในที่นี้ด้วยหลักฐานว่าเราสามารถเลี้ยงตัวเองได้ทุกคน นั่นแหละ โดยไม่ต้องเผชิญอันตรายจากสารกำจัดศัตรูพืชที่น่าสะพรึงกลัว" - ฟรานเซส มัวร์ลัปเป (Frances Moore Lappé) ผู้เขียน Diet for a Small Planet (1971) และผู้ร่วมก่อตั้งสถาบันโลกใบเล็ก (Small Planet Institute)
"แหลมคม ให้รายละเอียดเชิงสามัญสำนึกที่สลายงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่บกพร่องและบิดเบือนที่ออกแบบโดยผู้วางยาพิษแต่ฝ่ายเดียว ร่วมเพลิดเพลินกับงานเขียนที่เสริมพลังเล่มนี้ แล้วมาช่วยกันหยุดยั้งการทำกำไรจากอาชญากรรมกัน หากเราไม่รู้ เราจะไม่สามารถปกป้องตัวเองหรือคนที่เราควรปกป้องได้" - ไมเคิล พอตเตอร์ (Michael Potter) ประธาน Eden Foods
“อองเดร ลิว สร้างปรากฏการณ์ด้วยการแบ่งปันประสบการณ์การทำเกษตรอินทรีย์กว่า 40 ปี และประเด็นต่างๆ ที่รายล้อมสารกำจัดศัตรูพืช หนังสือเล่มนี้แสดงหลักฐานจากงานวิจัยทางวิทยาศาสตร์นับร้อยชิ้นที่ตีพิมพ์ออกมา ซึ่งน่าที่จะทำให้ใครก็ตามที่กำลังใช้สารกำจัดศัตรูพืชอยู่ต้องหยุดคิดใหม่และตั้งคำถามอย่างจริงจัง ว่าอย่างนี้เรียกว่าปลอดภัยได้อย่างไร แนะนำให้อ่านอย่างยิ่ง” - ดร.โจเซฟ เมอร์โคลา (Joseph Mercola) ผู้ก่อตั้ง Mercola.com
"ในฐานะผู้ต่อต้านสารกำจัดศัตรูพืชอย่างไม่มีวันเปลี่ยนแปลง ผมเคยคิดว่าผมเข้าใจข้อโต้แย้งทั้งหมด แต่ในหนังสือที่เป็นดุจของขวัญมหัศจรรย์สำหรับขบวนการเคลื่อนไหวด้านอาหารที่สมบูรณ์ อองเดร ลิว นำเสนอข้อความที่แม้คนที่ศรัทธาอยู่แล้วก็ยังพบว่าสามารถใช้อ้างอิงได้ เข้าใจได้ และมีเสน่ห์ เพื่อที่จะยืนยันและเพิ่มความหนักแน่นให้แก่ข้อโต้แย้งของเรา" - โจเอล สลาติน (Joel Salatin) ผู้ก่อตั้ง Polyface Farms และเจ้าของงานเขียนที่ตีพิมพ์ใน The Omnivore's Dilemma และ Food, Inc.
"หากคุณเข้าใจบทบาทของตัวเองในระบบนิเวศด้วยการเลือกอาหารอย่างระมัดระวังอยู่แล้ว อองเดร ลิว จะตอกย้ำศรัทธาของคุณด้วยสไตล์การเขียนที่มีเสน่ห์ แต่หากคุณยังใหม่ต่อวิทยาศาสตร์ที่หักล้างคำกล่าวอ้างว่าสารเคมีการเกษตรปลอดภัยและการกำกับดูแลก็สุขุมรอบคอบล่ะก็ หนังสือเล่มนี้จะทำให้ขนหัวลุก" - มาร์ค คาสเตล (Mark A. Kastel) ผู้อำนวยการร่วมและนักวิเคราะห์นโยบายการเกษตรอาวุโส สถาบันคอร์นูโคเปีย (The Cornucopia Institute)
"อ่านหนังสือเล่มนี้ หากต้องการจดจำหรือเรียนรู้เหตุผลว่าทำไมการเปลี่ยนผ่านไปสู่การทำเกษตรแบบอินทรีย์อย่างขยายวงกว้างขวางจึงควรเป็นภาระหน้าที่ที่มีความสำคัญลำดับสูงที่สุดของเรา มายาคติว่าด้วยสารกำจัดศัตรูพืชที่อ้างว่าปลอดภัยให้ข้อมูลที่เป็นพื้นฐานสำหรับการถกแถลงถึงความจำเป็นเร่งด่วนที่จะต้องรับเอาการจัดการแบบเกษตรอินทรีย์มาปฏิบัติเพื่อขจัดการพึ่งพาสารกำจัดศัตรูพืชที่ก่อผลเสียที่ร้ายแรงและที่ไม่แน่นอนต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม" - เจย์ เฟลด์แมน (Jay Feldman) ผู้อำนวยการบริหาร Beyond Pesticides
"พวกที่วิพากษ์วิจารณ์เกษตรอินทรีย์อ้างว่าไม่มีงานวิจัย ข้อมูล หรือหลักฐานที่ระบุว่าพื้นที่และผลผลิตทางการเกษตรที่ได้รับสารเคมีเป็นพิษเป็นปัญหา หรือระบบอินทรีย์ทำงานได้ดีกว่า อองเดร ลิว ให้รายละเอียดอย่างเยี่ยมยอดเกี่ยวกับหลักฐานในทางตรงกันข้ามที่มีคำอธิบายอย่างดีในภาษาที่ชัดเจนที่ทุกคนสามารถอ่านเข้าใจ แม้แต่ผู้คนและสถาบันต่างๆ ที่พยายามจะปกป้องสถานะเดิมไว้" - เฮาเวิร์ด การร์เร็ต (Howard Garrett) ผู้เขียน The Organic Manual (2002, 2008)
"การเปิดโปงมายาคติว่าด้วยความปลอดภัยของสารกำจัดศัตรูพืชด้วยความหยั่งรู้ล่วงหน้าของอองเดร ลิว เป็นผลงานที่โดดเด่นมาก เป็นหลักฐานสนับสนุนสิ่งที่นักวิทยาศาสตร์อย่างราเชล คาร์สัน (Rachel Louise Carson: 1907-1964) และธีโอ คอลบอร์น (Theodora Emily Colborn: 1927-2014) ได้คาดการณ์ไว้ในหลายทศวรรษก่อนหน้า คาถาที่ท่องกันว่าปลอดภัยเมื่อใช้ตามที่ระบุนั้นไม่ศักดิ์สิทธิ์พอที่จะได้รับการตอบรับจากแวดวงนักวิชาการ นักวิทยาศาสตร์ หรือหน่วยงานรัฐอีกต่อไปแล้ว สุดยอดมากคุณลิวที่หงายไพ่ให้เราเห็น" - เจร์รี บรูเน็ตติ (Jerry Brunetti) ผู้เขียน The Farm as Ecosystem (2014)
จากสำนักพิมพ์
เรื่องอาหารปนเปื้อนสารเคมีกำลังเป็นภัยคุกคามและนำมาสู่ความเสี่ยงต่อสุขภาพของคนในสังคมมากขึ้นเรื่อยๆ ขณะนี้การเกษตรของเราเป็นเกษตรกรรมที่พึ่งพาสารเคมีในทุกขั้นตอน เกษตรกรกว่า 90 เปอร์เซ็นต์ในประเทศไทยเป็นเกษตรกรที่ผลิตในแบบเกษตรเคมีแทบทั้งสิ้น มีเพียงไม่กี่เปอร์เซ็นต์ที่ยังคงวิถีเกษตรพื้นบ้าน เกษตรผสมผสาน เกษตรนิเวศและเกษตรอินทรีย์ เมื่ออาหารโดยเฉพาะพืชผักและผลไม้ถูกผลิตด้วยการใช้สารเคมี ได้แก่ สารกำจัดศัตรูพืชพวกยาฆ่าแมลง ยาฆ่าหญ้า ปุ๋ยเคมี ฮอร์โมนเร่งการเจริญเติบโตต่างๆ มากมายหลายชนิด คำถามคือแล้วอาหารพวกพืชผักและผลไม้มีความปลอดภัยเพียงใดต่อการบริโภคในทุกๆ วัน ยิ่งองค์การอนามัยโลกระบุว่าเราทุกคนควรบริโภคผักและผลไม้ในอัตราส่วนวันละ 400 กรัม อันเป็นสัดส่วนที่ช่วยให้เราได้รับคุณค่าและสารอาหาร รวมทั้งแร่ธาตุต่างๆ ที่ร่างกายต้องการ ดังนั้นความพยายามที่จะสร้างเกณฑ์มาตรฐานต่างๆ เพื่อคุ้มครองผู้บริโภค โดยเฉพาะมาตรฐานการปฏิบัติทางการเกษตรที่ดีและเหมาะสม (Good Agriculture Practice: GAP) อันเป็นเบื้องต้นของการเกษตรที่ยังใช้สารเคมีทางการเกษตร แต่ให้อยู่ในระดับหรือปริมาณที่รับได้ รวมทั้งระดับการตกค้างที่ยังน่าจะพอรับได้ จึงมักถูกทึกทักเรียกกันว่าผักและผลไม้มาตรฐานปลอดภัย ซึ่งเมื่อใช้นานวันเข้าก็ได้กลายมาเป็นความเชื่อว่าพืชผักและผลไม้นั้นปลอดภัยอย่างแท้จริง แต่เกณฑ์ที่ว่านี้ก็มักไม่ได้มีหลักประกันและการยืนยันที่หนักแน่นมากพอจากหน่วยงานที่รับผิดชอบในเรื่องนี้ ทั้งในระบบตลาดก็ยังเรียกชื่อผักที่ยังคงใช้สารเคมีหากอยู่ในระดับที่พอจะรับได้นี้ว่าพืชผักและผลไม้ปลอดภัยอันยิ่งเพิ่มความน่าเชื่อถือและความสับสนในเวลาเดียวกัน
การพัฒนาให้อาหารมีคุณภาพที่ปลอดภัยอย่างแท้จริงจึงเป็นเรื่องเร่งด่วนและจำเป็นด้วยการเจ็บป่วยทีมีเพิ่มมากขึ้นในสังคมทุกหนแห่งมาจากรูปแบบการใช้ชีวิตที่เรียกว่าโรควิถีชีวิต (Non-Communicable Diseases: NCD) การผลิตอาหารควรเป็นการผลิตแบบเกษตรอินทรีย์ เพราะเป็นการเกษตรที่ไม่พึ่งพาการใช้สารเคมีสังเคราะห์ หากใช้ปัจจัยการผลิตแบบชีวภาพทดแทน บำรุงรักษาดินและระบบนิเวศของฟาร์มให้สมดุล ความท้าทายที่สำคัญเพื่อสนับสนุนเรื่องคุณภาพของอาหาร โดยเฉพาะหลักฐานข้อมูลทางวิทยาศาสตร์ที่จะมาพิสูจน์เกณฑ์มาตรฐานอาหารอินทรีย์ว่าดีต่อสุขภาพมากกว่าอาหารทั่วๆ ไปที่ผลิตด้วยเกษตรเคมียังมีอภิปรายอยู่ทั่วไป ยิ่งการอภิปรายโต้แย้งในเรื่องจีเอ็มโอหรือการตัดแต่งพันธุกรรมพืชและสัตว์ด้วยแล้วยิ่งมีความท้าทายมากยิ่งขึ้นไปอีก โดยกลุ่มที่รณรงค์ให้ยุติการใช้จีเอ็มโอหรือเรียกร้องให้มีการติดฉลากที่ชัดเจนว่ามีส่วนประกอบของจีเอ็มโอมักถูกมองว่าเป็นพวกปฏิเสธวิทยาศาสตร์และการค้นคว้าทดลองใหม่ๆ
หนังสือเล่มนี้เขียนขึ้นโดยอองเดร ลิว เกษตรกรผลไม้ชาวออสเตรเลีย ผู้มีประสบการณ์ในการศึกษาค้นคว้าและสำรวจวรรณกรรมทางวิทยาศาสตร์ที่เกี่ยวกับสารกำจัดศัตรูพืชและการดัดแปลงอาหารในทุกวันนี้ของเราที่ได้จากห้องทดลองจนสามารถยืนยันด้วยข้อมูลความรู้และงานวิจัยสนับสนุนอย่างหนักแน่น เขายังมีหลักฐานขั้นปฐมภูมิอันเกิดจากประสบการณ์ตรงของเขาเอง อันทำให้เขาตระหนักอย่างชัดแจ้งว่าปัจจัยการผลิตทางเคมีนั้นส่งผลต่อสุขภาพ จากอาการเจ็บป่วยในทันทีที่เพื่อนบ้านพ่นยากำจัดศัตรูพืชในพื้นที่การเกษตร เขาเป็นเกษตรกรอินทรีย์มาเป็นเวลาช้านาน อาศัยการศึกษาด้วยตนเองจากการรวบรวมข้อมูลหลักฐาน ไม่แต่ที่ได้จากประสบการณ์ของตนเองเท่านั้น หากยังได้จากหนังสือและงานวิจัยจำนวนมากที่แสดงให้เห็นว่าสุขภาพของคนเรา โดยเฉพาะสุขภาพของเด็กๆ และลูกหลานของเรากำลังอยู่ในอันตรายถึงขั้นเกินระดับปกติอย่างไม่อาจจะจินตนาการได้เลย เขาได้พบว่าสาธารณชนรวมทั้งผู้มีอำนาจรับผิดชอบในเรื่องอาหารกำลังถูกทำให้เข้าใจผิดอย่างเป็นขั้นเป็นตอนและเป็นระบบในนามของวิทยาศาสตร์ที่เต็มไปด้วยมายาคติอันเลวร้ายนี้จำต้องมีการท้าทายอย่างเร่งด่วน ควรมีกระบวนการตรวจสอบและวงสนทนาที่มีหลักฐานอ้างอิงทางวิทยาศาสตร์ประกอบเพื่อช่วยให้เกิดความกระจ่างมากขึ้น
นับจากวันที่การจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ในภาษาไทยโดยสำนักพิมพ์สวนเงินมีมาได้เผยแพร่ออกไปสู่สังคมในวงกว้าง คงไม่มีผู้ใด องค์กรใด หน่วยงานใดในประเทศไทยจะปฏิเสธว่าไม่มีข้อมูล และไม่มีใครจะอ้างว่าไม่มีความรู้และหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ต่อปัญหาและข้อเท็จจริงที่น่าเป็นห่วงในเรื่องสารเคมี เพราะสิ่งเหล่านี้กำลังจะทำให้เห็นกระจ่างมากขึ้นเรื่อยๆ และหนังสือนี้ก็เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการสร้างความกระจ่างในเรื่องสารกำจัดศัตรูพืชที่ถูกใช้กันอย่างแพร่หลายในขณะนี้ให้เกิดความชัดเจนมากขึ้น ไม่ปิดบังอำพรางและสร้างมายาคติแก่สังคมอีกต่อไป
[con·tin·ue]
คำนำ โดย ดร.วันทนา ศิวะ (Vandana Shiva)
บทเกริ่นนำ (Introduction)
มายาคติที่ 1 ทดสอบอย่างเคร่งครัดแล้ว (The Rigorously Tested Myth)
มายาคติที่ 2 ปริมาณนิดเดียว (The Very Small Amount Myth)
มายาคติที่ 3 การสลายตัว (The Breakdown Myth)
มายาคติที่ 4 หน่วยงานกำกับดูแลที่เชื่อถือได้ (The Reliable Regulatory Authority Myth)
มายาคติที่ 5 สารเคมีกำจัดศัตรูพืชจะขาดเสียมิได้ในการทำเกษตร (The Pesticides Are Essential to Farming Myth)
บทสรุป (Conclusion)
บรรณานุกรม (Selected Bibliography)
กิตติกรรมประกาศ (Acknowledgments)
เกี่ยวกับผู้เขียน
อองเดร ลิว (André Leu) เป็นประธานสมาพันธ์เกษตรอินทรีย์นานาชาติ (International Federation of Organic Agriculture Movements: IFOAM) ซึ่งเป็นเครือข่ายระดับโลกขององค์กรที่ทำงานด้านเกษตรอินทรีย์ IFOAM มีสมาชิกประมาณ 800 องค์กร ใน 120 ประเทศ มีเป้าหมายเพื่อให้ทั่วโลกยอมรับระบบที่เป็นมิตรกับนิเวศ สังคม และอยู่รอดทางเศรษฐกิจบนหลักการของการเกษตรอินทรีย์ อองเดร ลิว มีประสบการณ์ในการทำเกษตรอินทรีย์ทุกด้านมากว่า 40 ปี รวมทั้งการปลูก การควบคุมศัตรูพืช การจัดการวัชพืช การตลาด กระบวนการหลังการเก็บเกี่ยว การขนส่ง องค์การผู้ปลูก การพัฒนาพืชใหม่ และการศึกษาทั้งในออสเตรเลียและประเทศอื่นหลายประเทศ เขามีความรู้กว้างขวางเกี่ยวกับการทำเกษตรและระบบสิ่งแวดล้อมทั่วทั้งเอเชีย ยุโรป อเมริกา และทำงานในประเทศเหล่านี้ตลอดระยะเวลา 40 ปี เขามีงานเขียนที่ได้รับการตีพิมพ์มากมายในนิตยสาร หนังสือพิมพ์ วารสาร เวบไซต์ และสื่ออื่นๆ ในหลายประเด็นที่เกี่ยวกับเกษตรอินทรีย์ รวมถึงการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ สิ่งแวดล้อม และผลประโยชน์ทางสุขภาพของการเกษตรอินทรีย์ อองเดร ลิว และภรรยาเป็นเจ้าของสวนผลไม้เขตร้อนที่ปลูกด้วยระบบนิเวศเกษตรอินทรีย์ในเมืองเดนทรี (Daintree) รัฐควีนส์แลนด์ (Queensland) ประเทศออสเตรเลีย ที่ส่งผลไม้ควบคุมคุณภาพขายในตลาดทั้งในประเทศและต่างประเทศ
"Reading make a full man, conference a ready man, and writing an exact man. การอ่านทำให้เป็นคนที่สมบูรณ์ การเสวนาทำให้เป็นคนที่พร้อม และการเขียนทำให้เป็นคนที่เที่ยงตรง" - Francis Bacon (1561-1626)
Reading & Working: ยิ่งอ่านก็ยิ่งรู้! ยิ่งทำงานก็ยิ่งเก่ง! หนังสือแปลคัดสรรบนชั้นหนังสือส่วนตัว Beautiful Quietness: เงียบแต่ไม่เหงา! ดินแดนแห่งการอ่านและพื้นที่ทางความคิด โลกของนักอ่านและพรมแดนแห่งความรู้ การอ่านสะท้อนความคิด ความคิดสะท้อนตัวตน ตัวตนสะท้อนจิตวิญญาณ Changing Lives, One Book at a Time ห้องสมุดมีชีวิต ...ชีวิตดีๆ ทีละเล่ม อ่านเถิดชาวไทย! การอ่านคือรากฐานที่สำคัญ [อากาศ อาหาร การอ่าน] If you don't like to read, you haven't found the right book. Readers of the World. pruetsara.wixsite.com